Serwisy Medforum

Stadia choroby Alzheimera

Starszy mężczyzna, senior
Fot. Ojoimages
Starszy mężczyzna, senior
(4)

Choroba Alzheimera to schorzenie o wieloletnim i postępującym przebiegu, prowadzące nieuchronnie do całkowitej niepełnosprawności zarówno psychicznej jak i fizycznej. Można ją podzielić na trzy stopnie zaawansowania  – łagodny, umiarkowany i głęboki, jednak najczęściej wykorzystywany jest podział wprowadzony przez Reisberga, dzielący chorobę na 7 poszczególnych stadiów. Ich znajomość jest przydatna nie tylko dla lekarzy, ale również dla opiekunów osób z chorobą Alzheimera, aby umożliwić lepsze zrozumienie swojego podopiecznego i pozwolić zaplanować poszczególne działania w trakcie postępu choroby.

Spis treści:

  1. Stadium I – Brak objawów choroby
  2. Stadium II – Bardzo łagodne zaburzenia funkcji poznawczych
  3. Stadium III – Łagodne zaburzenia poznawcze
  4. Stadium IV – Umiarkowane zaburzenia funkcji poznawczych (Łagodne stadium choroby Alzheimera)
  5. Stadium V – Średniozaawansowane zaburzenia funkcji poznawczych (Średniozaawansowane stadium choroby Alzheimera)
  6. Stadium VI – Ciężkie zaburzenia poznawcze (Zaawansowane stadium choroby Alzheimera)
  7. Stadium VII – Bardzo ciężkie zaburzenia poznawcze (Bardzo zaawansowane stadium choroby Alzheimera)

Średni czas trwania choroby wynosi od 4-8 lat, jednak nie jest on regułą. Opisywane były nierzadko przypadki nawet dwudziestoletniego jej przebiegu. Stadia choroby Alzheimera (według B.Reisberg):

Stadium I – Brak objawów choroby

Brak objawów choroby zarówno w życiu codziennym jak i podczas badania lekarskiego.

Stadium II – Bardzo łagodne zaburzenia funkcji poznawczych

Zdarzają się okresowe zaburzenia pamięci, zwłaszcza zapominanie nazw przedmiotów, imion, lub tendencja do gubienia drobnych rzeczy. Jednak objawy te są bardzo subtelne i mogą być niezauważalne przez osoby postronne, a nawet w trakcie badania lekarskiego.

Stadium III – Łagodne zaburzenia poznawcze

Kłopoty z pamięcią lub koncentracją stają się zauważalne przez inne osoby. Dolegliwości można wykazać w badaniu klinicznym lub w trakcie zbierania dokładnego wywiadu lekarskiego. Najczęściej wśród zaburzeń dominują problemy z przypominaniem sobie odpowiednich nazw przedmiotów lub imion oraz utrudnione wykonywanie codziennych czynności dostrzegalne przez członków rodziny lub znajomych, kłopoty z zapamiętywaniem imion nowo poznanych osób, gubienie cennych przedmiotów, upośledzenie zdolności planowania, kłopoty z odtwarzaniem przeczytanej treści.

Stadium IV – Umiarkowane zaburzenia funkcji poznawczych (Łagodne stadium choroby Alzheimera)

W trakcie badania lekarskiego wyraźnie dostrzec można trudności w następujących dziedzinach: zmniejszona zdolność przywoływania niedawnych wydarzeń, błędne wykonywanie obliczeń matematycznych, takich jak odejmowanie (np. 100-7, 93-7, 86-7, itd.), zmniejszona zdolność wykonywania skomplikowanych zadań, takich jak planowanie obiadu czy płacenie rachunków, mylenie wydarzeń ze swojego życia. Ponadto osoby z powyższymi objawami wydają się przygaszone i zamknięte w sobie, spada zainteresowanie otoczeniem, chory nie może sprostać dotychczasowym obowiązkom w pracy.

Stadium V – Średniozaawansowane zaburzenia funkcji poznawczych (Średniozaawansowane stadium choroby Alzheimera)

Zaburzenia funkcji poznawczych, w tym pamięci stają się ewidentne. Niezbędna jest pomoc w wykonywaniu niektórych czynności. Chorzy mają trudności z przywołaniem ważnych informacji, takich jak własny adres zamieszkania, numer telefonu czy nazwa ukończonej szkoły, mylą miejsce pobytu, datę, dzień tygodnia i porę roku, mają problemy z mało skomplikowanymi obliczeniami matematycznymi (np. 20-2), mają problemy z samodzielnym doborem garderoby.

W tym stadium pamiętają najczęściej imiona swoich bliskich oraz swoje własne; zazwyczaj są samodzielni podczas jedzenia i używania toalety. Zaburzenia łaknienia często prowadzą do spadku wagi. Pojawia się niechęć do mycia, zmiany ubrania, częste są zaburzenia nastroju i zachowania (agresja, podejrzliwość, lęk przed samotnością).

Choroba Alzheimera, fot. panthermedia

Stadium VI – Ciężkie zaburzenia poznawcze (Zaawansowane stadium choroby Alzheimera)

Pogłębiają się zaburzenia pamięci, zachowania oraz zmienia się osobowości. Niezbędna jest ciągła pomoc osób drugich. Chorzy tracą zdolność przywoływania niedawnych zdarzeń oraz rozpoznawania najbliższego otoczenia, nie są zdolni do przywoływania wszystkich wydarzeń ze swojego życia, choć pamiętają swoje imię; okresowo zapominają imiona opiekunów i rodziny, ale odróżniają osoby najbliższe od obcych.

Niezbędna jest pomoc w ubieraniu się (mylą poszczególne części garderoby); zaburzony jest cykl snu i czuwania; chorzy wymagają pomocy podczas korzystania z toalety; zdarzają się epizody nieotrzymania moczu i stolca; pojawia się znaczna zmiana zachowania, zwiększa się podejrzliwość, pojawiają się złudzenia i omamy wzrokowe lub słuchowe; mogą występować czynności kompulsywne takie jak darcie chusteczki lub wykręcanie ręki.

Stadium VII – Bardzo ciężkie zaburzenia poznawcze (Bardzo zaawansowane stadium choroby Alzheimera)

Jest to ostatnie stadium choroby, w którym pacjenci trącą kontakt z otoczeniem a następnie kontrolę ruchów i zdani są całkowicie na pomoc osób drugich. Utracona zostaje płynność mowy, choć chorzy okresowo mogą wypowiadać pojedyncze słowa; występuje przewlekłe nieotrzymanie moczu i stolca.

Pacjenci nie są zdolni do samodzielnego jedzenia czy korzystania z toalety, tracą zdolność do samodzielnego chodu, następnie siedzenia, uśmiechu oraz utrzymywania głowy w pozycji pionowej. Zwiększa się napięcie mięśni. Upośledzone zostaje połykanie.

(4)

Autor/autorzy opracowania:

  • lek. Magdalena Targosz

Recenzenci:

  • dr.n.med. Ewa Krzystanek

Źródło tekstu:

  • Reisberg, B., Ferris, S.H., de Leon, M.J., and Crook, T., American Journal of Psychiatry, 1982 139 (9):1136-1139