Edna B. Foa „Przedłużona ekspozycja w terapii PTSD”

Otrzymałem niewielką (169 stron) książkę, z jasnym podziałem materiału (niestety jasny podział materiału nie ma odbicia w spisie treści, który z niewiadomych powodów dla mnie jest zdecydowanie mniej zachęcający niż zwykłe przewertowanie książki i przeglądnięcie choćby tytułów rozdziałów). Książka której autorka jest zaliczana do 100 najwybitniejszych myślicieli w dziedzinie nauk społecznych (przez magazyn Times w 2010roku) jest kierowana głównie do terapeutów specjalizujących się w terapii CBT, jak i osób przeszkolonych w terapii metodą przedłużonej ekspozycji.

Pierwsze rozdziały wprowadzają czytelnika w problematykę metody emocjonalnego przetwarzania służącej do leczenia i łagodzenia zespołu PTSD. Omówione zostają elementy metody, kryteria diagnostyczne PTSD wg DSM, epidemiologia oraz stan współczesnej wiedzy naukowej na temat PTSD. Bardziej szczegółowo zostaje omówiony model przedłużonej ekspozycji w leczeniu PTSD, naturalny proces zdrowienia. Podjęty też zostaje temat bilansu korzyści i ryzyka dla uczestnika terapii.

Autorka omawia również stan obecnej wiedzy na temat powiązania terapii PTSD z farmakoterapią. Po wprowadzeniu w podstawy tematyki, autorka zajmuje się częścią praktyczną metody. Najpierw przedstawia specyfikę terapii oraz diagnostykę PTSD, by potem zając się precyzyjnym opisem sesji terapeutycznych.

fot. GWP

Rozdziały opisujące sesje napisane są jasno, precyzyjnie rozpisane są fazy pracy terapeuty – przygotowanie, plany sesji, przeprowadzenie sesji, zadanie domowe dla pacjenta. Autorka podpiera się przykładami zaczerpniętymi z własnej praktyki by ułatwić czytelnikowi zaznajomienie się z realiami pracy. Mimo tak precyzyjnego opisu poszczególnych sesji, autorka poświęca cały rozdział na problem dostosowania terapii do indywidualnego problemu pacjenta. Opisuje najczęściej spotykane problemy (jak kwestia zaangażowania pacjenta) oraz mechanizmy i strategie jakimi się pacjent posługuje które utrudniają terapie (jak strategia unikania).

Dopełnieniem podręcznika są materiały w aneksach które mają terapeucie ułatwić pracę – sprotokołowany wywiad i karta hierarchii ekspozycji. Po przeczytaniu książki mam wrażenie posiadania pełnego obrazu terapii, jej podstaw teoretycznych i praktycznych. Zdecydowanie ułatwi mi ona zastosowanie tej metody w praktyce. Książkę polecam każdemu kto pracuje z pacjentami z PTSD – nie tylko w podejściu poznawczo-behawioralnym. Ułatwia zaplanowanie terapii i skuteczne jej przeprowadzanie, nie zostawiając terapeuty w przypadku pojawienia się trudności.