Lewomepromazyna: mechanizm działania, wskazania, dawkowanie i skutki uboczne

Lewomepromazyna jest lekiem, który w świecie medycznym gości od bardzo długiego już czasu – została ona bowiem wprowadzona na rynek w 1956 roku. Początkowo była ona zalecana w leczeniu zaburzeń depresyjnych i schizofrenii, oprócz tego lek wykorzystywano również i u osób będących w podeszłym wieku. Preparat – ze względu na działanie sedatywne – zyskał zainteresowanie również i specjalistów anestezjologii. Przez pewien czas lek wykorzystywano głównie w innych niż psychiatria dziedzinach, takich jak np. medycyna paliatywna czy chirurgia. Współcześnie lewomepromazyna nie jest raczej środkiem pierwszego wyboru w leczeniu różnych psychiatrycznych jednostek, nadal jednak ma ona swoje miejsce w lecznictwie psychiatrycznym.

Lewomepromazyna: mechanizm działania

Lewomepromazyna zaliczana jest do neuroleptyków pierwszej generacji (klasycznych leków przeciwpsychotycznych). Środek działa przede wszystkim antagonistycznie wobec receptorów dopaminergicznych, oprócz tego jednak wywiera on również działanie i na szereg innych receptorów w ośrodkowym układzie nerwowym (m.in. wpływa na receptory adrenergiczne, serotoninergiczne, muskarynowe oraz histaminergiczne).

Ostatecznie lewomepromazyna cechuje się działaniem uspokajającym, przeciwpsychotycznym oraz przeciwdepresyjnym. Dodatkowo środek może także mieć działanie przeciwwymiotne i przeciwhistaminowe.

Lewomepromazyna: wskazania i dawkowanie

Lewomepromazynę wykorzystuje się głównie w leczeniu schizofrenii, zespołów paranoidalnych oraz w przypadku zaburzeń i chorób psychicznych związanych z nadmiernym pobudzeniem psychoruchowym. Rzadziej preparat stosowany jest w przypadku depresji z niepokojem, zaburzeń lękowych oraz wspomagająco u chorych na padaczkę czy u pacjentów z niepełnosprawnością intelektualną. Lewomepromazynę można stosować także w premedykacji.

Dawkowanie preparatu zawsze należy ustalać indywidualnie. W przypadku zaburzeń psychotycznych u dorosłych początkowa dawka lewomepromazyny wynosi 25-50 mg na dobę. Później możliwe jest stopniowe zwiększanie dawkowania leku – standardowa dawka terapeutyczna wynosi 150-250 mg na dobę, maksymalna zaś dawka lewomepromazyny sięga 600 mg na dobę. Preparat w Polsce dostępny jest w postaci tabletek oraz roztworu do wstrzykiwań.

Lewomepromazyna: przeciwwskazania i środki ostrożności

Stosowanie lewomepromazyny jest przeciwwskazane u chorych uczulonych na tę substancję, u pacjentów z jaskrą z zamykającym się kątem przesączenia oraz u osób z zatrzymaniem moczu. Oprócz tego leku nie powinno się stosować także i u chorych na stwardnienie rozsiane, miastenię, niewydolność serca oraz u osób z chorobą Parkinsona i porfirią. Lewomepromazyna jest również przeciwwskazana w przypadku zatrucia alkoholem, narkotykami, lekami nasennymi lub innym środkami mającymi depresyjne działanie na ośrodkowy układ nerwowy.

W pewnych grupach pacjentów konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności – przykładowo u chorych w podeszłym wieku zasadne jest rozpoczęcie leczenia lewomepromazyną od mniejszych niż standardowo dawek i wolniejsze niż typowo zwiększanie dawkowania. Należy uczulać pacjentów na ryzyko wystąpienia hipotonii ortostatycznej – w pierwszych dniach stosowania leku, bezpośrednio po jego zażyciu, najbezpieczniejsze jest przyjmowanie pozycji leżącej.

Lewomepromazynę należy stosować z zachowaniem szczególnej ostrożności u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby i nerek oraz u chorych z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Warto również zwrócić uwagę na to, iż lek może obniżać próg drgawkowy, w związku z czym chorym na padaczkę należy go zalecać z zachowaniem wyjątkowej rozwagi.

Tabletki, fot. panthermedia

Pacjent, któremu zalecane jest przyjmowanie lewomepromazyny, powinien zostać również poinformowany o jeszcze dwóch istotnych aspektach. Ze względu na możliwość nasilenia działania depresyjnego na układ nerwowy, w trakcie stosowania leku nie powinno się spożywać alkoholu. Oprócz tego środek może osłabiać koncentrację, dlatego też osoby stosujące lewomepromazynę przed podjęciem się kierowania pojazdami powinny się upewnić, że rzeczywiście są one w stanie bezpiecznie prowadzić.